Mowa o uspokajaniu umysłu

Mistrz wkroczył na salę i powiedział: „Nie bądź towarzyszem dla swojego umysłu. Jeśli nie będzie umysłu, umysł będzie spokojny, ale jeśli uczynisz z umysłu swojego  towarzysza, to gdy  tylko się poruszy, zostaniesz przez niego zwiedziony. Z tego też powodu Huike (Drugi Patriarcha) zwrócił się do Bodhidharmy: «Umysł twojego ucznia jest niespokojny. Proszę, uspokój go». Bodhidharma odrzekł: «Przynieś mi swój umysł, a ja go uspokoję». Drugi Patriarcha powiedział: «Szukałem swojego umysłu wewnątrz, na zewnątrz i pomiędzy, ale ostatecznie nie mogłem go znaleźć». Bodhidharma odpowiedział: «Już uspokoiłem twój umysł dla ciebie». To jest zasada Drogi”.

Po chwili mistrz dodał: „Jeśli poszukujesz umysłu, nie ma umysłu, którego można by szukać. Jeśli spróbujesz uspokoić umysł, nie ma nigdzie miejsca, w którym można by go uspokoić. Kiedy to kontynuujesz, ujawnia się jedynie pusta przestrzeń; i tak jak wcześniej chmury się gromadzą, a księżyc jest zimny”.

Komentarz

Tematem tej mowy jest umysł. Prezentowany przez mistrzów linii „umysł”, jeśli zostanie otwarty, nie jest bramą bezpośrednio otwartą, ale bramą mocno zaryglowaną. Nazywa się to bramą-barierą. Dlatego też jeśli rozważa się te słowa za pomocą zwykłych pojęć, zostanie się zwiedzionym. W tym duchu słowa Bodhidharmy skierowane do Huike: „Już uspokoiłem twój umysł dla ciebie” są bramą-barierą. Od początku do końca narzędzie słowa „umysł” jest tu bramą-barierą i nie oferuje „umysłu” jako obiektu do poszukiwania lub uspokojenia. Bodhidharma stawia Huike przed dylematem, którego nie można przetestować w odniesieniu do umysłu. To odzwierciedla podejście Ganhwa Seon, które przyjmuje ten dialog jako hwadu lub bramę-barierę. Mowa opisuje konkretną rzeczywistość, która ukazuje się przed naszymi oczami, aby rozbić i zdemontować mechanizm tej bramy-bariery (zwanej umysłem) końcową uwagą: „Jeśli poszukujesz umysłu… księżyc jest zimny”. Ta uwaga staje się nową bramą-barierą.

(na podstawie przypisów do mowy w publikacji Jogye Order of Korean Buddhism Collected Works of Korean Buddhism)


Tłum. z jęz. ang.: Leszek Wojas