Środkowa Droga nie jest ani pośrednim stanowiskiem, ani umiarem. Środkowa Droga jest buddą, a poznając Środkową Drogę poznajemy buddę. Ogólnie rzecz biorąc, ludzie myślą w kategoriach względnych dualizmów. W konsekwencji postrzegają rzeczywistość jako świat pełen walk i konfliktów. Ale jest to iluzja oparta na fałszywych rozróżnieniach. Środkowa Droga to pozbycie się „prawidłowego” i „błędnego”, „dobra” i „zła” oraz wszelkich innych względnych dualizmów. Jest to stan absolutny, w którym wszystkie sprzeczności i konflikty zostają zjednoczone.
W uniwersalnej rzeczywistości nie ma dualizmu. Prawidłowy i błędny są zjednoczone, tak że prawidłowy jest błędnym, a błędny – prawidłowym. Zło i dobro są zjednoczone, tak że zło jest dobrem, a dobro – złem. Są jednym i tym samym, i to jest wieczna prawda o Środkowej Drodze.
Kiedy nabywamy wiedzy o naturze i wszechświecie, postrzegamy rzeczy jako oddzielne. Ale kiedy poznajemy wszechświat, rozpoznajemy go jako jedność. Świat walk i konfliktów nie będzie miał końca, jeśli uparcie lgniemy do tak niemądrych rozróżnień, jak względne dualizmy.
Jeśli zobaczymy uniwersalne prawo, ujrzymy rzeczywistość doskonałej harmonii Środkowej Drogi, znikną sprzeczności i konflikty, dualizmy i walki. Dostrzegamy wielką jedność wszystkiego i możemy się śmiać, gdziekolwiek pójdziemy w tym ogromnym świecie wolności, świecie całkowicie wolnym od krytycyzmu i niezadowolenia. W tym świecie poza dualizmami każda rzecz jest Środkową Drogą i każde miejsce jest polem buddy. Rzeczywistość Środkowej Drogi jest światem buddy i to jest prawdziwa rzeczywistość wszechświata.
Żyjemy w świecie, który w swej istocie jest niezmierzonym rajem wypełnionym kwitnącymi kwiatami wolności. Zatem dostrzeżmy wszyscy ten świat Środkowej Drogi i powróćmy do naszej pierwotnej natury, która jest wiecznym domem absolutnego spokoju. Trzymając się za ręce kroczmy razem w tym wspaniałym świecie, który śpiewa chwałę buddy, a wszystko w całym wszechświecie śpiewa Środkową Drogę.
Mowa wygłoszona w czasie święta Wesak, maj 1983
Tłum. z jęz. ang.: Leszek Wojas