Wieczorna Pieśń Dzwonu – tłumaczenie i komentarz

Dźwięk tego dzwonu odcina całe myślenie;
rozwija się mądrość; pojawia się oświecenie;
Piekło przestaje istnieć.
Trzy światy zostają przekroczone.
Ślubuję stać się Buddą i wyzwolić wszystkich ludzi.
Oto Mantra Unicestwienia Piekła:
om ga-ra dżi-ja sa-ba-ha
om ga-ra dżi-ja sa-ba-ha
om ga-ra dżi-ja sa-ba-ha


Warunkiem wyzwolenia się od cierpień samsary jest przekroczenie trzech składających się na nią światów: sfery pożądania, sfery foremnej i sfery bezforemnej. W sferze pożądania (Kāmaloka) dominują podstawowe namiętności i pragnienia; zamieszkują ją istoty piekielne, głodne duchy, zwierzęta, ludzie i półbogowie. Sfera foremna (Rūpaloka) jest domeną bogów pogrążonych w głębokiej medytacji. Sfera bezforemna (Arūpaloka) to królestwo bogów uwolnionych nie tylko od formacji mentalnych, lecz także od formy materialnej. Jednak w każdej z nich nadal obecne jest cierpienie, związane albo z doznaniami fizycznymi, albo z nastawieniem umysłu, albo z nieuchronnością utraty uzyskanego stanu szczęścia. Dlatego Nagardżuna powiedział: „Taka jest samsara: nie ma żadnego dobrego odrodzenia pośród bogów, ludzi, istot piekielnych, głodnych duchów i zwierząt”.

Cierpień każdego z tych światów doświadczamy w naszym ludzkim świecie, w zwykłym codziennym życiu. Jak ujął to mistrz Seung Sahn, „Stany niebiańskie lub piekielne nie są krainami, do których można «trafić» w późniejszym czasie. Budda nauczał, że wszystko zostało stworzone jedynie przez umysł. Dlatego te miejsca również są stwarzane przez myślenie i istnieją całkowicie w naszych umysłach właśnie teraz, zawsze, kiedy podążamy za naszym myślącym umysłem”. W umyśle każdego z nas pojawiają się – w zmiennych proporcjach – stany typowe dla istot piekielnych, głodnych duchów, zwierząt, półbogów, bogów. Dotyczy to nawet tych, którzy osiągnęli stan buddy. Przekroczenie trzech światów dokonuje się poprzez odcięcie myślenia, ponieważ wtedy „utrzymujesz całkowicie umysł nie-wiem i nie tworzysz niczego”. Znika tym samym piekło, które jest siedliskiem najbardziej dojmujących cierpień, jakie istnieją w samsarze. Tylko w ten sposób możliwe staje się spełnienie życzenia: „Niechaj piekielne światy przeistoczą się w urzekające krainy / Pełne stawów roztaczających aromat lotosów, / Rozbrzmiewających słodko odgłosami wodnego ptactwa, / Nawoływaniami gęsi, łabędzi, kazarek oraz dzikich kaczek” (Śantidewa).

Odnalezienie ścieżki własnego wyzwolenia pozwala na skuteczne pomaganie innym czującym istotom. Dzięki odkryciu prawdy o naturze umysłu i rzeczywistości oraz osiągnięciu wrodzonej mądrości uświadamiamy sobie, że „ten cały wszechświat i ty nigdy nie jesteście rozdzieleni; ty i wszystkie istoty nie jesteście rozdzieleni, ponieważ wszystko na tym wszechświecie jest tak naprawdę tą samą substancją. Osiągasz więc sytuację tego całego świata: wiele, wiele istot bardzo cierpi, przez cały czas, i nie różnią się one od twojego własnego umysłu”. W naturalny sposób budzi się bodhiczitta (dosłownie „umysł oświecenia” lub „serce przebudzonego umysłu”), pragnienie, by uwolnić wszystkie czujące istoty od cierpienia. Owa aspiracja ostatecznego przecięcia męczarni znalazła wyraz w naukach przekazanych przez Śantidewę: „Przenikliwy ból i trwogi mieszkańców piekła / Niech w końcu ukojenia się doczekają. / A wszyscy żyjący w krainach nieszczęścia / Niechaj wyzwolą się ze stanu zatracenia”. Pojawia się gotowość złożenia obietnicy: „Ślubuję stać się Buddą i wyzwolić wszystkich ludzi”.

 

Cytaty zostały zaczerpnięte z książek:
Seung Sahn, Kompas zen, tłum. Bon Gak (Robert Bączyk), Warszawa 2005
Śantidewa, Droga ku przebudzeniu, tłum. Magda Złotowska, Warszawa 2016