Pieśń o pustelni z dachem z trawy
Zbudowałem z trawy chatę, w której nie ma nic cennego.
Po jedzeniu odpoczywam w niej i drzemię.
Kiedy została ukończona, poszycie z trawy było świeże,
gdy ulegnie zniszczeniu, położę nowe.
Osoba w chacie żyje tu spokojnie,
nie przywiązana do wnętrza, zewnętrza ani niczego pomiędzy.
Nie żyje w miejscach, w których żyją światowi ludzie.
Nie kocha sfer, które oni kochają.
Choć chata jest mała, mieści Królestwo Dharmy.
Na kilku metrach kwadratowych stary człowiek objaśnia formy i ich naturę.
Wielki Bodhisattwa nie będzie miał wątpliwości,
średni czy mniejszy będzie zastanawiać się,
czy ta chata przetrwa, czy też nie?
Zniszczalna czy nie, pierwotny mistrz jest obecny,
nie mieszka on na Południu ani na Północy, Wschodzie ani Zachodzie.
Mocno oparta na stałości, nie może zostać przewyższona.
Lśniące okno pod zielonymi sosnami —
pałace z jadeitu czy cynobrowe wieże nie mogą się z nią równać.
Gdy siedzę ubrany w szaty, z nakrytą głową*, wszystko pozostaje w spokoju.
Tak więc ten górski mnich nie musi niczego rozumieć.
Żyje tutaj, nie ratuje już wszystkich ludzi**.
Któż z dumą ustanawiałby miejsce do siedzenia, próbując zwabić gości?
Odwróć światło, by świeciło do wewnątrz, a potem po prostu powróć.
Nie można przeciwstawić się ogromnemu niepojętemu źródłu ani się od niego odwrócić.
Spotkaj starożytnych nauczycieli zapoznając się z ich naukami,
zwiąż trawy, by zbudować chatę i nie wycofuj się.
Porzuć setki lat i całkowicie się rozluźnij.
Z otwartymi dłońmi idź w czystości.
Tysiące słów, niezliczone interpretacje,
są tylko po to, aby uwolnić cię od przeszkód.
Jeśli chcesz poznać nieśmiertelną osobę w tej chacie,
to jakże mógłbyś to zrobić oddzielając się od tego skórzanego worka***,
który cię teraz okrywa?
Tłum. z jęz. ang. (z uwzględnieniem chińskiego oryginału): Leszek Wojas
Konsultacja sinologiczna: Ewa Skrzek
* Mnisia szata uszyta ze szmat oraz nakrycie głowy symbolizują odcięcie się od światowego życia.
** Por. cytat z Sutry Diamentowej:
Kiedy niezmierzona, niezliczona, nieskończona liczba czujących istot zostaje wyzwolona, w rzeczywistości żadna czująca istota nie zostaje wyzwolona. Dlaczego tak jest? Subhuti, jeśli bodhisattwa utrzymuje pojęcie jaźni, osoby, czującej istoty lub długości życia, to nie jest prawdziwym bodhisattwą.
*** Termin „skórzany worek” oznacza złudne ludzkie ciało.
Stanowi ono obciążenie, a zarazem warunek praktyki. Akceptacja „skórzanego worka” jest tożsama z akceptacją innych uwarunkowań ludzkiego życia. W inskrypcji na steli nagrobnej koreańskiego mistrza sŏn Pojo Chinula znajduje się fragment:
Kiedy zatrzymałem się na górze Chiri, zetknąłem się tam z zapiskami mistrza czan Dahui Pujue. Mistrz powiedział:
„Czan nie polega na ciszy, nie polega na zgiełku. Nie polega na czynnościach codziennego życia ani na racjonalnym rozumowaniu. Niemniej jednak, jest bardzo ważne, by nie zgłębiać czan odrzucając ciszę lub zgiełk, czynności życia codziennego lub rozumowanie. Gdy nagle twoje oczy otworzą się, wtedy będziesz wiedział, że to wszystko dzieje się w twoim własnym domu”.
Zrozumiałem te słowa i w naturalny sposób nic już mnie nie blokowało.
… Od tamtej pory żyłem w pokoju.
Ponad tysiąc lat później mistrz czan Xu Yun napisał gathę Pieśń skórzanego worka.